Hãy cùng PhanThuoc.VN tham khảo thông tin bên dưới.

1/ Đối tượng

Những cây có múi thuộc họ quýt như cam, chanh, quýt, bưởi, cây cảnh như đào, mai… cây công nghiệp như cao su, điều, lộc vừng.

Có cực kỳ nhiều loại sâu hại gây bệnh, trong đó có nhóm sâu đục cành, đục thân, đục gốc là nhóm nguy hiểm nhất.

2/ Cơ chế gây bệnh và dấu hiệu cây bị sâu đục

• Khi ở giai đoạn cây con, sâu đục vào nõn làm gãy và chết đỉnh sinh trưởng, khi cây lớn 2-10 năm tuổi, sâu đục vào thân cản trở quá trình vận chuyển dưỡng chất, dễ gãy đổ khi mưa bão.
• Cây bị bệnh sinh trưởng kém, còi cọc, quả bị rụng, quả nhỏ.
• Sâu non đục từ vỏ vào trong thân cành tạo những đường đục. Đường đục thường có hướng về phía gốc cây. Các lỗ mới gần vị trí sâu non sẽ có mùn cưa (phân sâu) mới thải ra màu sáng hơn.
• Sâu đục gốc hình thành vòng tròn khép kín xung quanh gốc ở vị trí sát mặt đất. Khi bị hại năng vỏ gốc và gỗ phía bên trong bị cắt khiến cho cây bị chết.

3/ Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài và khả năng gây bệnh của một vài bọ cánh cứng họ xén tóc

Mức độ phát tán cực kỳ nhanh, không kịp thời phát hiện có thể dẫn tới huỷ diệt trừ cả vườn cây lớn và khó trị vì chúng nằm sâu phía bên trong cành, thân, gốc cây.

a. Sâu đục cành có tên khoa học là Chelidonium Argentatum Dalm

• Là sâu non có màu xanh nên gọi là xén tóc xanh. Xén tóc xanh thường đẻ trứng vào tháng 5-6 trên nách lá ngọn. Sau khoảng 10 ngày sâu non nở và gặm vỏ cây, đục phá từ cành nhỏ đến cành lớn.
• Sau 8 đến 9 tháng, sâu non đục đến cành tới thân. Đa số là gây thiệt hại cành cấp 1, sâu làm buồng hoá nhộng sử dụng mùn cưa và chất bài tiết rồi đục một lỗ ra ngoài.
• Tiếp đến, sâu non hoá nhộng, tới tháng 4, tháng 5 sẽ vũ hoá thành con xén tóc xanh. Tuổi đời của sâu là 1 năm. Ở trên một thân cây có cực kỳ nhiều sâu đục cành. Nếu để sâu 2-3 năm liền bị hại thì cây sẽ chết.

b. Sâu đục thân có tên khoa học là Nadezhdiella cantori Hope

• Sâu non màu nâu nên gọi là xén tóc nâu. Xén tóc nâu thích nơi râm mát, vào ban ngày thường ẩn nấp, buổi tối đẻ trứng vào các kẽ nứt thân cây cách mặt đất từ 0,2 đến khoảng 1 m vào tháng 5-6-7, tiếp đến 6-12 ngày trứng nở.
• Sâu non nở ra chui vào vỏ và phá hại phần gỗ 2 năm, hình thành các đường đục ngoằn ngoèo. Sâu hoá nhộng vào tháng 2 và vũ hoá thành xén tóc nâu vào tháng 3, 4/
• Tuổi đời của sâu đục thân nối dài lên tới 2 đến 3 năm.

c. Sâu đục gốc có tên khoa học là Anoplophora chinensis Forster

• Sâu gọi là xén tóc sao hay xén tóc hoa vì trên toàn thân con đã phát triển hoàn chỉnh có khoảng 30 chấm trắng. Con đã phát triển hoàn chỉnh thường ăn phần non của cây, nhất là phần rễ non trước khi đẻ trứng vào tháng 5, tháng 6, vũ hoá trong tháng 5-6/
• Trước khi đẻ, xén tóc sao đục vào gốc một vết hình chữ T ngược rồi đẻ trứng lên đó. Sau 6-12 ngày trứng nở, sâu non dịch chuyển xuống bên dưới và gây thiệt hại phần gốc và rễ.
• Nếu nặng sâu đục cả các rễ lớn khiến cho cây đã héo, rụng lá và chết. Sâu non gây thiệt hại trong 2-3 tháng và nghỉ đông phần gốc. Đến giữa tháng 3, tháng 4 sang năm hoá nhộng, khoảng tháng 5-6 vũ hoá thành trùng. Tuổi đời của xén tóc sao trong 1 năm.

4/ Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ

a. Đối với sâu đục cành, đục thân

• Khoảng 15-20 ngày, triển khai kiểm tra thường kì quanh thân cây. Khi bị hại nhẹ, lá chỉ héo vào lúc trời nắng, buổi tối hồi phục. Có thể phát hiện bằng phương pháp để ý những lỗ đục trên thân và cành và phân thải (mùn cưa) phía trên mặt đất hoặc cành.
• Với thành trùng xén tóc: Sử dụng vợt hoặc bắt thủ công vào thời gian con đã phát triển hoàn chỉnh vũ hoá và đẻ trứng vào tháng 4 đến tháng 6/
• Với sâu non: Diệt trừ sâu non bằng phương pháp cắt cành non bị héo (đối với sâu đục cành) trong tháng 5-7/ Khi lá mới héo vẫn còn màu xanh nhưng mép lá hơi cong, bẻ gãy cành sâu dễ dàng, sâu sẽ rơi ra và chết. Giải pháp bẻ cành đã héo triệt để làm giúp chống được tác hại của sâu >90%.
• Khi bị hại nặng, sử dụng thuốc có hoạt chất Rotenone, Cypermethrin hoặc thuốc Abamectin, Sherpha với nồng độ cao. Sử dụng dây thép nhỏ hoặc dây phanh xe đạp tạo lưỡi câu luồn vào lỗ đục, ngoáy cho sâu chết. Tiếp đến sử dụng bơm thuốc vào hoặc tấm bông có thuốc cho vào lỗ bịt lại.
• Sau khi tiến hành thu hoạch, quét vôi hoặc Boóc-đô (pha tỉ lệ 1 CuSO4: 1 phần vôi tôi: 20 phần nước) vào gốc cây và thân cây thường kì 2 tháng/lần đoạn từ 80 centimét – 1m để phòng nấm bệnh và hạn chế xén tóc đẻ trứng.

b. Đối với sâu đục gốc

• Tránh băm hay lột vỏ cây tạo cơ hội cho thành trùng xén tóc đẻ trứng.
• Phát hiện vị trí sâu đục gây bệnh ở phần thân gốc sát mặt đất, sử dụng dao nhọn khoét vào vết sâu đục và tìm diệt trừ sâu, sử dụng thuốc hóa học như Basudin 10H, Configent, Regent,… vào lớp vải mỏng bỏ vào lỗ và bịt đất kín lại.
• Dùng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) có tính năng lưu dẫn, xông hơi, ngấm sâu như: Regent 5SC, Polytrin-P 440EC; Sherpa 25EC; Classico 480EC; Pyrinex 20EC, Cyperan 25EC … xịt vào bề mặt vỏ thân và tán cây nhằm diệt trừ sâu non và đinh kỳ 10-15 ngày/lần trong 1 đợt phòng trị vào tháng 4 – 6/
• Nếu cây có rất nhiều cành bị hại thì hãy chặt bỏ các cành hư và đốt. Bên cạnh đó, có thể sủ dụng bẫy đèn để bắt bớt thành trùng.