1/ Nguyên do mầm bệnh phát triển trong đất là do đâu?

Mầm bệnh phát triển từ tàn tích cây trồng trước bị bệnh và chúng có khả năng lưu hành trong đất trong một thời gian dài khi không có mặt ký chủ.

Nguyên nhân tạo bệnh là các sinh vật ngắn hạn, xuất hiện khi có cây trồng và điều kiện phù hợp như: ẩm ướt; độ pH ổn định của đất và một vài khác nhắm vào sự phát triển mềm, mọng nước của cây. Và nguồn gây bệnh trong đất sẽ tăng dần qua vài năm (chu kỳ mùa vụ).

Các mầm bệnh khác được tìm ra tự nhiên trong đất và tồn tại trong nhiều năm. Khi không có loại cây yêu thích, chúng có thể chuyển qua một trong các loại cây khác.

Chúng có thể lây lan thông qua nước tưới, giống bị bệnh, do động vật và con người đem lại.

2/ Một số loại mầm bệnh phổ biến

• • Nấm

Nấm là mầm bệnh tạo ra từ đất phổ biến nhất. Nấm đất tạo bệnh có khả năng lưu hành trong đất trong khoảng thời gian cực kỳ dài bao gồm cả trong hoàn cảnh không có cây ký chủ. Chúng bảo tồn bằng những sợi nấm, hạch nấm, hậu bào tử, bào tử trứng và các bào tử có vách dầy ở phía trong đất và trên tàn tích cây trồng.

Nấm thâm nhập vào cây đa phần qua những vết thương hở (như trầy xướt, thương tổn cơ học, do những đối tượng khác gây nên,…). Chúng tấn công vào những tế bào mạch dẫn của cây mất khả năng hút nước và dưỡng chất từ giá thể.

Do đó mà những dấu hiệu của bệnh nấm đất gây nên thường cực kỳ giống nhau, đều gây héo vàng, còi cọc và chết cây.

• Vi khuẩn tạo bệnh

Vi khuẩn là mầm bệnh ít phổ biến hơn (và đa số không tồn tại lâu). Một vài thí dụ: Erwinia (bệnh thối nhũn), Rhizomonas (bệnh thối rễ của rau diếp), Streptomyces (bệnh vảy cá ở khoai tây, bệnh thối mềm ở khoai lang).

• Virus

Virus cực kỳ hiếm khi tồn tại tự nhiên trong đất và đa số cần mô thực vật sống để tồn tại. Nhưng chúng cũng có thể kí sinh trên nấm, tuyến trùng, hoặc một vài loại côn trùng chích hút và thâm nhập vào cây. Khi virus thâm nhập vào tế bào thực vật, nó có khả năng làm cho tế bào sản tạo ra nhiều tế bào virus hơn. Gây nên hiện tượng còi cọc, vàng lá và thỉnh thoảng có đốm ở những lá bên dưới ; trong khi những lá mới hơn vẫn xanh và dầy.

Dấu hiệu bệnh do Virus trên cây đu đủ

• Tuyến trùng

Tuyến trùng là một loài giun không phân mảnh với cơ thể tròn và có điểm ở hai đầu. Một vài ký sinh, như giun tròn được bán để ăn ấu trùng bọ cánh cứng trong bãi cỏ. Và một vài sẽ ăn hoặc sống ở rễ cây. Chính vấn đề này gây ảnh hưởng nhiều đến năng suất, nhất là đối với các loại cây trồng lấy củ. Tuyến trùng làm thối rễ có thể là một loài thân thuộc nhất. Chúng gây biến đổi về hình dạng và sưng rễ và có thể ảnh hưởng nhiều đến sức sống của cây. Tuyến trùng kim ăn những đầu rễ gây nên hiện tượng phân cành và sưng tấy.

3/ Cách chữa trị mầm bệnh trong đất

• Dọn dẹp sạch tàn tích cây trồng vụ trước đó.
• Luân phiên chuyển đổi cây trồng qua những vụ trên cùng một diện tích đất (luân canh cây trồng).
• Bón phân hài hòa hợp lý.
• Đối với nấm bệnh: Nên tiến hành xử lý đất trồng bằng những chế phẩm vi sinh như Trichoderma trước khi có thể trồng, để phòng nấm trong đất. Và dùng các loại thuốc để xịt phòng nấm bệnh trên cây trồng thường kì 1 tháng/lần như: Pseudomonas, Coc 85 ,…
• Đối với vi khuẩn: Liên tục thăm nom vườn và xịt phòng bệnh bằng một số loại thuốc có gốc đồng như: Bordeaux 25WP để ngăn ngừa sự phát tán của vi khuẩn. Khi bệnh bắt đầu xuất hiện cần xịt các thuốc chuyên chữa bệnh vi khuẩn để phòng chữa bệnh ngay như: Starner 20WP, Poner 40TB,…
• Đối với virus: Ngăn ngừa, diệt trừ côn trùng chích hút bằng Karate 2/5EC, Plutel 5EC,… Đối với các loại cây đã bị nhiễm bệnh thì hãy chặt bỏ và tiến hành thiêu hủy xa vùng trồng.
• Đối với tuyến trùng: Dùng Tervigo 020 SC hoặc Stop 5SL để phòng và trị tuyến trùng. Trong suốt chu trình chăm sóc, bạn cần tránh gây vết thương ở rễ cây để tuyến trùng không có thời cơ thâm nhập và gây bệnh cho cây trồng.

Hi vọng với các chia sẻ trên đây của PhanThuoc.VN sẽ giúp bạn không còn phải đau đầu vì vườn cây chăm mãi không thấy lớn mà thay vào đó là một vườn cây xanh tốt.