Tổng quan về cây atiso ở Việt Nam

Atiso có xuất xứ từ Địa Trung Hải, ưa khí hậu mát mẻ và đã được canh tác từ rất lâu tại nước ta. Đây chính là một giống cây trồng được du nhập vào Việt Nam bởi người Pháp. Lúc đầu chúng được canh tác nhiều ở Sapa, Tam Đảo, Đà Lạt. Trong một vài năm trở lại đây, diện tích atiso được canh tác thu lá làm dược liệu được được tăng lên đáng kể ở Sapa và Bắc Hà, Đà Lạt.

Tất cả những bộ phận của cây atiso đều có giá trị dùng cao. Thân, lá atiso được dùng làm trà atiso cực kỳ tốt cho tim mạch, huyết áp; cao atiso được làm từ phiến lá của cây;  bông non của atiso được thu làm rau với giá cả cao; bông già phơi khô được dùng làm dược liệu

Hiện tại atiso được phân loại thành 2 loại tùy theo màu sắc hoa là atiso xanh và atiso tím. Atiso xanh có thân, cành lá và bông đều màu xanh. Loại này có thể sinh trưởng nhanh, cho năng suất cao. Atiso tím có thân màu xanh sẫm hơn hoặc hơi tím ở cuống lá, hoa. Loại này sinh trưởng chậm nhưng mùi vị sâu đậm hơn loại hoa xanh.

Theo hình thức biểu hiện ra bên ngoài cây, atiso được chia làm 3 loại:

• Chuyên cho thu bông: hình thức biểu hiện ra bên ngoài cây thấp, tán nhỏ, trồng được ở mật độ cao, thời gian sinh trưởng ngắn. Nhóm này được canh tác với mục đích thu bông non làm rau
• Chuyên thu lá: cây có hình thức biểu hiện ra bên ngoài cao, tán rộng, lá lớn, thời gian sinh trưởng dài, được canh tác với mật độ thưa và chuyên trồng tại những khu vực sản xuất dược liệu
• Nhóm cây trung gian: nhóm này cây có chiều cao trung bình, có thể thu hoạch cả lá và bông

Cách trồng atiso

Mùa vụ trồng và chu kỳ hình thành và phát triển của cây atiso

Atiso là loại cây lâu năm, tuy vậy để trồng atiso phát triển tốt thì cần đúng thời gian thuận lợi cho hạt nảy mầm và cây giống sinh trưởng.

Có 2 mùa vụ trồng Atiso chính là tháng 5-6, vụ muộn vào tháng 7-8/ Với những giống trồng mục đích thu hoa sẽ ra hoa vào khoảng tháng 12/ Những giống chuyên cho thu lá sẽ có thể thu hoạch lứa lá giai đoạn đầu sau 2-3 tháng trồng tiếp đến lá được tỉa theo chu kỳ hằng tháng ; tới tháng 5-6 cây ra hoa và kết thúc chu kỳ sinh trưởng.

Nhân giống atiso bằng phương pháp nào?

Có 2 biện pháp nhân giống cây atiso:

Gieo hạt

Biện pháp gieo hạt thông thường hay được ứng dụng tại những khu vực trồng atiso dược liệu. Bên cạnh đó, với một số loại giống atiso có đạt chất lượng tốt, hay giống mới thì thông thường hay được nhập nội hạt giống về để gieo ươm. Hạt giống atiso được tiến hành xử lý cho nứt nanh tiếp đến được gieo vào những vỉ ươm cây hoặc những túi bầu để có thể bảo đảm tỷ lệ cây giống đạt cao nhất. Khi cây giống ra lá thật thì triển khai ươm trồng.

Ươm cây giống

Sử dụng cây giống là biện pháp nhân giống phổ biến tại những khu vực chuyên canh atiso thu hoạch bông làm rau. Sau khi hết một vụ, gốc cây già thường hay được giữ lại. Tại những gốc này sẽ tạo ra những mầm non. Mỗi gốc sẽ cho từ 2-4 mầm. Những gốc này sẽ được tách khỏi gốc mẹ và trồng lại để có thể bắt đầu một vụ atiso mới.

Chăm sóc cho cây atiso

Công việc chăm sóc cho cây atiso bao gồm những giải pháp kỹ thuật như: bón phân, tưới nước, ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thêm chi tiết từng công việc tại phần kế tiếp nhé.

Bón phân

Phân bón đóng vai trò quyết định tác động lớn tới năng suất, chất lượng của atiso

Việc bón phân cho atiso được chia làm những thời kỳ: bón lót, bón thúc. Bón lót cho atiso được triển khai trước khi có thể trồng, với mục đích cung ứng sẵn chất dinh dưỡng cho cây giống trong đất, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cây phát triển khi được chuyển môi trường. Gợi ý Top 4 loại phân bón lót cho cây atiso thích hợp nhất. Bón thúc được triển khai thường kì trong toàn bộ chu trình trồng atiso. Dựa theo điều kiện của từng địa phương và từng thời kỳ phát triển của cây atiso mà ta có thể chọn loại phân thích hợp, hiệu quả kinh tế nhất để dùng. Tham khảo 4 loại phân bón thúc cho cây atiso cho năng suất cao nhất

Do thời gian hình thành và phát triển của atiso dài nên để đạt được cho năng suất cao bà con cần bón hài hòa một số loại phân vô cơ và hữu cơ. Phân hữu cơ được khuyến khích sử dụng bón lót cho cây hoặc bón kèm phân vô cơ trong khoảng thời điểm trồng để giúp đất trồng atiso tơi xốp. Tìm hiểu về Top 6 loại phân hữu cơ cho cây atiso sinh trưởng tốt được những kỹ sư nông nghiệp khuyên sử dụng.

Phân vô cơ đóng góp vào vai trò quan trọng trong việc chăm sóc atiso. Với hệ thân lá cực lớn, số lượng bông nhiều, hằng năm atiso đòi hỏi một lượng tương đối lớn những thành phần phân vô cơ từ trong đất. Nếu đang băn khoăn chọn lựa loại phân vô cơ nào để bón cho vườn atiso bà con có thể đọc thêm bài viết Top 5 loại phân bón vô cơ sử dụng cho cây Atiso phổ biến nhất

 

Tưới nước

Atiso có thể được tưới bằng cách kéo dây tưới thủ công hoặc sử dụng hệ thống tưới từng giọt, phun sương tự động. Để có thể bảo đảm cho atiso nên tưới 2 ngày 1 lần. Nước tưới atiso cần bảo đảm nguồn nước sạch để giúp tránh gây ảnh hưởng tới chất lượng thân lá, bông khi tiến hành thu hoạch.

Ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại

Do thời gian của vụ trồng atiso dài nên trên cây atiso xuất hiện nhiều loại sâu hại tấn công. Những bệnh gây hại atiso phổ biến có thể nói đến là: đốm lá, héo rũ, mốc xám, sương mai, thối thân, lở cổ rễ cây giống. Sâu bệnh trên atiso gồm có: bọ nhảy, sên, rệp mềm, bọ phấn, sâu xanh da láng, nhện…

Một số loại sâu, bệnh có thể hiện triệu chứng và phương thức gây bệnh khác nhau. Bà con nên chủ động tìm hiểu thêm về đặc tính của những sâu, bệnh gây hại trên cây atiso trước thời vụ để trồng để ngăn ngừa, diệt trừ kịp lúc nhất, chắc chắn đảm bảo năng suất nhiều nhất cho mùa trồng atiso

Để phòng chống tổng hợp sâu hại trên vườn cây atiso, trước vụ trồng bà con nên vệ sinh sạch sẽ ruộng đồng, loại bỏ tàn tích, làm đất kỹ và dùng một số loại thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) dạng sinh học an toàn.

CHI TIẾT 6 dạng bệnh hại trên cây atiso và kỹ thuật phòng trừ

Thu hoạch

Với atiso dược liệu sẽ có thể thu hoạch lá sau thời gian trồng từ 2-3 tháng tùy giống. Dựa theo giống ta có thể tiến hành thu hoạch bằng phương pháp bóc tất cả bẹ lá hoặc sử dụng dao cắt đoạn lá chứa đựng nhiều phiến (bỏ lại phần cuống).

Với những vườn atiso trồng với mục đích thu hoa làm rau non, những bạn sử dụng dao sạch hoặc kéo cắt phần bông và cuống non nhẹ nhàng

Chú ý : những vật dụng thu hoạch cần phải được vệ sinh sạch sẽ trước khi triển khai thu hoạch để giúp tránh phát tán mầm bệnh trong ruộng atiso

Ích lợi kép khi dùng vôi bột trồng atiso

Vôi bột thường hay được sử dụng để bón lót cho cây trồng giúp hạ mầm nấm và sâu bệnh trong đất. Đối với các loại cây atiso, không chỉ bạn có thể dùng vôi bột điều khiển dịch hại tại thời gian bón lót trước khi trồng mà trong suốt thời gian cây sinh trưởng, vôi bột có thể khống chế pH đất cho cây có môi trường tốt để phát triển. Bên cạnh đó, vôi giúp nấm bệnh, sâu bệnh không thâm nhập được tới vùng rễ, gốc của cây, nhờ đó hạ kinh phí thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật), nâng cao chất lượng, độ an toàn cho sản phẩm atiso khi tiến hành thu hoạch.

—

Như vậy, PhanThuoc.VN đã giới thiệu các mô tả chi tiết về Kỹ thuật trồng atiso đạt năng suất cao nhất, hy vọng các thông tin trên sẽ giúp độc giả có được các kiến thức hữu dụng để có thể chăm bón, săn sóc cây chất lượng tốt nhất và đem lại cho năng suất cao cho mỗi vụ mùa.