Cây khoai tây và vấn đề bệnh gây hại

Khoai tây là loại cây trồng vụ đông chính của nước ta và là một trong các loại củ cho hiệu quả kinh tế cao với bà con nông dân. Tuy vậy, thời vụ để trồng khoai tây thường nằm trong thời gian có khí hậu ẩm ướt nên chúng mắc cực kỳ nhiều dạng bệnh hại. Để hạ thiểu tổn thất kinh tế do bệnh làm ra cho khoai tây, người trồng nên tìm hiểu thêm kiến thức về bệnh gây hại ở cây khoai tây. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ cách cho bà con cách nhận biết những bệnh gây hại và xử lý chúng sao cho hiệu quả

6 dạng bệnh hại hay gặp ở cây khoai tây

Trong suốt quá trình trồng cây khoai tây có thể mắc cực kỳ nhiều loại sâu hại. Tuy vậy, chỉ một vài loại bệnh có thể gây nguy  hiểm và tác động tới năng suất, chất lượng củ khoai tây như: bệnh mốc sương, ghẻ sao củ, héo vàng, thối ướt củ, héo xanh vi khuẩn và bệnh do virus. Sau đây, chúng ta cùng đi tìm hiểu thêm chi tiết từng bệnh nhé:

1/ Bệnh mốc sương khoai tây

Mốc sương là bệnh gây phá hại lớn nhất trong group bệnh trên khoai tây. Bệnh phát triển và gây bệnh ở toàn bộ những khu vực trồng khoai tây trên cả nước

Nguyên nhân tạo bệnh do nấm Phytophthora Infestans gây nên

Dấu hiệu và tác hại

• Bệnh có thể xâm nhập và lây nhiễm và gây bệnh tại toàn bộ những bộ phận của cây
• Vết bệnh giai đoạn đầu thường tìm thấy ở mép chóp lá hình thành vết xám, xanh nhạt. Vết này sẽ lan ra dần tất cả phiến lá, ở giữa vết bệnh chuyển màu nâu đen, chung quanh vết bệnh phát triển lớp bào tử trắng xốp như lớp mốc trắng sương muối làm lá mau chóng chết lụi
• Tại cuống lá, thân, cành vết bệnh lúc đầu là đốm màu nâu hoặc thâm đen tiếp đến tỏa ra, nối dài và bao kín quanh cành. Bệnh làm đoạn cuống, thân, cành thối mềm và dễ bị gãy đổ
• Ở trên củ bệnh, vết bệnh có màu nâu xám ở phần vỏ củ, thỉnh thoảng xuất hiện chen kẽ những vết nâu ăn sâu vào ruột củ,
• Bệnh mốc sương phát sinh mạnh khi nhiệt độ thấp, độ ẩm cao.
• Mốc sương gây tác động rất nghiêm trọng tới phát triển sinh trưởng của khoai tây; bệnh có thể phát tán gây chết cả đoạn luống khoai tây mau chóng gây thất thu cho người trồng.

 

 

2/ Bệnh ghẻ sao củ khoai tây

Ghẻ sao thuộc đối tượng kiểm dịch nhóm 2 của nước ta

Nguyên nhân tạo bệnh do nấm Spongospora subterranean gây nên

Dấu hiệu và tác hại

• Bệnh ghẻ sao xâm nhập và lây nhiễm và gây bệnh cho những bộ phận bên dưới mặt đất của khoai tây
• Ở trên củ bệnh phát triển giai đoạn đầu tại những mắt lõm. Vết bệnh thông thường là các đốm màu nâu tím và dần tỏa ra, kết hợp cùng nhau trên bề mặt củ. Bệnh sinh ra những vết nứt xù xì trên bề mặt củ hình chân chim hoặc hình sao; ở mép vết bệnh có gờ nổi lên tạo các vết nứt lồi lên. Trong vết bệnh có chứa những bào tử nâu đen dạng bột mịn.
• Ở rễ, vết bệnh là các nốt sưng nhỏ màu xám, đen nằm không tập trung trên rễ. Bệnh làm hiện tượng đứt đoạn rễ. Trường hợp cây bị bệnh ghẻ sao nặng sẽ ngừng sinh trưởng do tất cả rễ bị phá hủy

Bệnh héo vàng khoai tây

Héo vàng là bệnh có thể phá hại tới 30-40% năng suất khoai tây ở Việt Nam cũng như trên toàn cầu

Nguyên nhân tạo bệnh do nấm Fusarium oxysporum gây nên

Dấu hiệu và tác hại

• Bệnh gây phá hại ở toàn bộ những bộ phận và thời gian hình thành và phát triển của khoai tây từ khi củ, mầm, cây giống tới trưởng thành
• Tại gốc, vết bệnh màu nâu hoặc xám nhạt bao bọc xung quanh gốc gây hiện tượng khô tóp lại, cắt ngang đoạn bệnh thấy những bó mạch chuyển màu nâu khô, ở trên vết bệnh phủ lớp nấm trắng thưa.
• Trên lá, lúc đầu xuất hiện một số lá phía gốc bị héo màu vàng úa loang lổ tiếp đến tất cả lá héo rũ màu vàng và chết gục. Ở trên ruộng đồng, bệnh héo vàng thường làm chết một số thân trong 1 khóm, bệnh nặng có thể làm chết cả khóm hoặc 1 khoảng diện tích nhỏ trên luống.
• Củ khoai tây bị nhiễm bệnh nhìn phía bên ngoài dấu hiệu bình thường nhưng phía bên trong phần thịt củ có rất nhiều vòng vân vàng hoặc nâu ăn sâu vào trong gây thối rỗng củ gọi là hiện tượng thối khô củ khoai tây

Bệnh thối ướt củ khoai tây

Là bệnh gây phá hại rất nghiêm trọng củ khoai tây trong suốt quá trình sau khi thu hoạch

Nguyên nhân tạo bệnh do vi khuẩn Erwinia carotovora tấn công

Dấu hiệu và tác hại

Trên vỏ củ bệnh thường hay xuất hiện vết màu nâu sẫm, củ mềm. Tại phần mô bệnh thỉnh thoảng xuất hiện bọt nước màu vàng, mùi hôi khó chịu. Khi cắt củ ra sẽ thấy phần thịt bị thối nát, có màu vàng nâu

Bệnh héo xanh vi khuẩn ở khoai tây

Nguyên nhân tạo bệnh do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum gây nên

Dấu hiệu và tác hại

• Héo xanh tấn công cả cây giống và cây đã phát triển hoàn chỉnh của khoai tây trong toàn bộ chu trình sinh trưởng
• Dấu hiệu bệnh ở cây giống là tất cả lá đột ngột bị héo rũ, tái xanh và cây khô chết.
• Trên cây lớn, bệnh dấu hiệu lúc đầu là một số cành nhánh bị héo rũ xuống, sau 2-5 ngày bệnh sẽ lan ra toàn cây. Vỏ thân phía gốc xù xì, thân vẫn rắn đặc; cắt ngang thân nhìn rõ vòng bó mạch dẫn, mô xylem có màu nâu sẫm, trong bó mạch có chứa dịch nhờn vi khuẩn
• Đối với củ khoai tây bị bệnh khi cắt đôi sẽ thấy những vòng mạch dẫn nâu đen, có giọt dịch vi khuẩn màu trắng đục tiết ra trên bề mặt lát cắt.
• Đây chính là bệnh hại kiểu ảnh hưởng tới bó giới thiệu xylem làm tắc mạch gây hiện tượng héo và chết cây.

Bệnh virus hại khoai tây

Nguyên nhân tạo bệnh virus thường lây truyền vào cây khoai tây thông qua rệp chích hút hoặc tiếp xúc cơ học. Có cực kỳ nhiều loại virus có thể tấn công khoai tây, trong đó có các loại đa phần và gây bệnh cho khoai tây tây như sau:

Virus Y

Đây chính là gây bệnh lớn nhất tới khoai tây ở nước chúng ta. Virus này thường gây nên dấu hiệu khảm nhăn lá, ở nhiều giống bệnh làm hiện tượng chết gân thâm nâu từng đoạn ở mặt dưới lá non, có khi cả trên thân, cành. Cây bị hại thường còi cọc, chậm lớn, lá co hẹp cả về chiều dài và chiều ngang

Virus A

Đây chính là virus ít xuất hiện và gây nên tác hại không lớn cho khoai tây ở Việt Nam

Bệnh làm hiện tượng khảm lá co rút, gợn sóng ở mặt lá, một số giống khoai tây xẩy ra hiện tượng chết đỉnh sinh trưởng nếu lây truyền đồng thời với virus Y hay X

Virus X

Loại virus này gây bệnh phổ biến ở nước chúng ta

Virus gây nên bệnh khảm lá; khi cùng lây truyền với virus A hoặc Y vào cùng 1 cây dấu hiệu bệnh hỗn hợp thường nặng. Bệnh chỉ lây nhiễm qua con đường cơ học tiếp xúc

Virus cuốn lá khoai tây PLRV

Virus này thường tạo ra dấu hiệu lá biến vàng nhẹ ở những lá non tiếp đến những lá ở trên ngọn bị cuốn lại dạng hình thìa, hình ống. Khi bệnh gây phá hại nặng lá già ở gốc cuốn lại mạnh, cây chuyển màu xanh ngà hoặc vàng nhạt, hàm lượng diệp lục ở lá hạ đáng kể.

Những giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ bệnh cho cây khoai tây

1. Chọn mua củ cây con chất lượng ở nơi bán tin cậy hoặc nếu tự để cây giống cần chọn ruộng sạch bệnh để gây giống
2. Làm luống cao, có khả năng thoát nước tốt để củ phát triển tốt và không tạo nguy cơ bị bệnh
3. Trồng xen canh khoai tây với cây trồng khác
4. Trồng khoai tây với mật độ đúng như khuyến nghị để tán lá không bị quá dầy dễ phát sinh nấm bệnh
5. Khi cần sử dụng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) bà con có thể tham khảo những thuốc như sau:

• Thuốc trị mốc sương: Amistar 250SC, Score 250EC, antracol 80WP, Aliette 80WP…
• Thuốc trị ghẻ sao: Daconil 75WP, Fungitox…
• Thuốc trị héo vàng: bảo quản củ bằng thuốc Benlate, xử lý cây đang bệnh bằng thuốc Monceren 25WP, Benlate – C 50WP hoặc chế phẩm Trichoderma
• Với bệnh virus không có thuốc trị mà chỉ có thể ngăn ngừa, diệt trừ bằng phương pháp xịt thuốc diệt trừ rệp lây bệnh

—

Như vậy, PhanThuoc.VN đã giới thiệu các mô tả chi tiết về 6 bệnh gây hại nguy hiểm trên khoai tây và kỹ thuật phòng trừ, hy vọng các thông tin trên sẽ giúp độc giả có được các kiến thức hữu dụng để có thể chăm bón, săn sóc cây chất lượng tốt nhất và đem lại cho năng suất cao cho mỗi vụ mùa.